Wizyta w kościele p.w. Matki Bożej Częstochowskiej w Nottingham
Chociaż nasza świątynia jest prostej konstrukcji i skromna z wyglądu zewnętrznego, to kiedy przekraczamy jej próg od razu wyczuwamy mocnego ducha wiary i patriotyzmu. Centralne miejsce zajmuje wizerunek naszej patronki, Matki Boskiej Częstochowskiej, naszej Matki i Królowej, autorstwa K. Tkacza, polskiego malarza zamieszkałego w Wielkiej Brytanii. Na ścianie bocznej widnieje kolejny akcent polski: obraz Bożego Miłosierdzia. Jest on namalowany według objawienia, którego św. Siostra Faustyna Kowalska doznała w Płocku w 1931 r i od którego rozpoczął się globalny kult Bożego Miłosierdzia.
Trzecim kluczowym elementem charakteru naszej świątyni są witraże, w których zapisane jest całe dziedzictwo naszej Parafii. Na szczególną uwagę zasługują Witraż Katyński i Witraż Żołnierza Polskiego. Witraż Katyński przedstawia Matkę Boża Kozielską, trzymającą w dłoniach zabitego żołnierza. Widoczny otwór w czaszce pokazuje rodzaj śmierci, jaką zginęli polscy oficerowie – przez strzał w tył głowy. Poniżej widzimy stosy ciał zasypane w wykopanym dole warstwą piasku, a otaczające drzewa przenoszą nas w klimat katyńskiego lasu. Przekaz witraża wzmacnia przymocowana do parapetu urna z ziemią z Katynia. Natomiast Witraż Żołnierza Polskiego został ufundowany ku czci polskich jednostek bojowych walczących na frontach II wojny światowej. W górnej części widzimy klasztor na Monte Cassino zdobyty przez II Korpus Polski pod dowództwem generała Andersa 18 maja 1944 r. Wydarzenie to było kluczowe dla toku reszty wojny. Poniżej: Plac Zwycięstwa w Warszawie i krzyż, pod którym Papież Polak, św. Jan Paweł II odprawił mszę świętą 2 czerwca 1979 r. Wtedy to padły pamiętne słowa: „Niech zstąpi Duch Twój! i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”. Na dole: grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie i data 15 sierpnia 1992, kiedy to Sejm wolnej Polski przywrócił święto Żołnierza Polskiego na dzień 15 sierpnia, uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i rocznicę Cudu nad Wisłą. Powrócono w ten sposób do tradycji okresu międzywojennego, zarzuconej przez władze komunistyczne, aby oderwać święto wojskowe od religijnego. Witraż jest otoczony symbolami polskich jednostek bojowych II wojny światowej.
Architektem świątyni jest inżynier Kazimierz Kuźmiński, odznaczony za zasługi dla Kościoła Orderem św. Grzegorza Wielkiego. Budowę zlecono firmie Woodthorpe Builders Ltd prowadzonej przez J. Smoczkiewicza, syna ppłk A. Smoczkiewicza, wieloletniego dyrygenta Chóru Św. Cecylii.
Codzienne życie parafialne
Ważnym i przełomowych wydarzeniem w życiu Parafii był dzień wstąpienia Polski do Unii Europejskiej (1 maja 2004 r.). Widać było, jak wielu młodych Polaków, których rodzice budowali ten piękny ośrodek wyjeżdżali z Nottingham na studia lub za pracą. W kościele było coraz mniej ludzi i zastanawiano się, co dalej z kościołem i pozostałymi budynkami, które trzeba utrzymać. Wejście Polski do Unii Europejskiej i przyjazd bardzo wielu Polaków zmieniło zarówno ten stan rzeczy, jak i profil duszpasterski. Wiele polskich rodzin doskonale odnalazło się na emigracji. Polacy pozbywają się kompleksów i coraz częściej decydują się na zakup domu lub założenie własnej działalności gospodarczej. Duszpasterstwo zaczęło ponownie rozwijać się i to dzięki solidnej pracy duszpasterzy i wiernych. Nie obeszło się oczywiście bez problemów i zatargów, jak to zwykle bywa wśród Polaków. Postawa jednak duszpasterzy, zwłaszcza obecnego proboszcza, ks. kanonika Krzysztofa Kawczyńskiego, który ma duże umiejętności duszpasterskie i organizacyjne sprawiły, że nasz ośrodek duszpasterski stał się jednym z wiodących w środkowej Anglii.
W minionych latach odeszło do Pana wielu z założycieli i wczesnych działaczy naszej parafii, którym wspólnota na zawsze będzie wdzięczna za ich ofiarną pracę i dbałość o wiarę ojców. Tymczasem liczba chrztów sprawowanych w parafii znacznie przewyższa liczbę pogrzebów i co roku dziesiątki dzieci przygotowują się przyjęcia pierwszej Komunii Świętej. To wielka radość pomimo kropli goryczy, wypływającej z faktu, że coraz rzadziej rodzice tych dzieci są małżonkami. Wszyscy mamy świadomość postępującego liberalizmu w otaczającym nas społeczeństwie brytyjskim, szczególnie odczuwalnego w dziedzinie wartości tak fundamentalnych, jak czystość, małżeństwo i życie poczęte. Nasza Parafia jest wśród tych wszystkich wyzwań prawdziwą oazą.
Coraz więcej Parafian uczęszcza na mszę świętą i przyjmuje Eucharystię. Ważna zmiana nastąpiła w ostatnich latach w harmonogramie mszy niedzielnych: coraz łatwiejszy dojazd samochodem lub komunikacją publiczną pozwolił zrezygnować z niedzielnych mszy w Newark i Grantham na rzecz dodatkowej mszy w kościele parafialnym o godzinie 12.30. Zamysłem ks. Krzysztofa Kawczyńskiego było, aby ta msza święta była przede wszystkich dla dzieci i tych, którzy w danym roku przygotowują się do I Komunii Świętej. Niedzielną liturgię sprawuje się teraz na mszy wieczornej w soboty oraz na czterech mszach w niedzielę. Ciągle ewoluuje oprawa muzyczna liturgii: obecnie jedną ze mszy ubogaca zespół parafialny Agape, a na mszy dziecięcej dzieci śpiewają przy akompaniamencie rodziców grających na instrumentach. Po porannych mszach świętych można za symboliczną opłatą wypić ze znajomymi kawę lub herbatę i zjeść ciasto w kawiarence prowadzonej wytrwale przez Koło Seniorów w Orchard House.
Dodatkowo zmieniają się stopniowo godziny sprawowania Eucharystii w dni powszednie: zamiast dwóch mszy przed południem więcej mszy sprawowanych jest wcześnie rano lub wieczorem, co odzwierciedla zmieniające się godziny pracy Parafian i lepiej odpowiada ich potrzebom. Znaczną popularnością cieszą się tradycyjne roraty, tak jak w Polsce odprawiane codziennie rano na tyle wcześnie, by dzieci zdążyły jeszcze przed szkołą zjeść zorganizowane przez księdza Proboszcza i Rady Parafialne śniadanie. Na stałe przyjęła się w parafialnym kalendarium adoracja Najświętszego Sakramentu w czwartkowe wieczory z możliwością spowiedzi.
Regularne wydarzenia w życiu parafii
Przez cały rok liturgiczny codzienne życie parafii połączone jest z szeregiem wydarzeń, z których jedne obchodzimy zgodnie z tradycją przywiezioną jeszcze z Polski, a inne to tradycja powstała już w Nottingham i nie sposób wymienić wszystkich. Z wielką radością sprawujemy Pasterkę w Wigilię Bożego Narodzenia (a właściwie aż trzy Pasterki) i mszę na zakończenie roku. Kilka dni później bawimy się na Balu Trzech Pokoleń i spotykamy na Opłatku Parafialnym, który regularnie gromadzi w rodzinnej atmosferze ponad 100 parafian. Potem nadchodzi czas corocznej wizyty duszpasterskiej zwanej kolędą – nasi Księża i Parafianie dbają, żeby była ona prawdziwym i szczerym spotkaniem, bez pośpiechu i w przyjaznej atmosferze. Niestety, nie zawsze uda się wszystkich co roku odwiedzić.
Z roku na rok coraz gorliwiej obchodzone jest święte Triduum Paschalne i uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego. Tradycyjnemu święceniu pokarmów w Wielką Sobotę towarzyszy refleksja na temat religijności Polaków w Nottingham i nie tylko. Ogromna frekwencja pokazuje dobitnie, że wielu Polaków, zamieszkujących Nottingham przybywa do kościoła tylko raz do roku, właśnie na ten obrzęd. Księża starają się zachęcić przybyłych do powrotu na Wigilię Paschalną lub mszę świętą w niedzielę Zmartwychwstania i ufamy Bogu, że przyprowadzi swoje owce do siebie w odpowiednim czasie.
Stałym wydarzeniem jest majowe wspomnienie ofiar masakry katyńskiej w anglikańskiej katedrze Southwell Minster. Wspólnie ze wspólnotą anglikańską modlimy się za dusze ofiar Katynia i wszelkich tragedii wojennych oraz za pokój na świecie, a następnie składamy wieńce przy tablicy upamiętniającej ofiary Katynia w bocznej nawie katedry.
Z wielką czcią obchodzimy Uroczystość Bożego Ciała. Mimo, że w Kościele Katolickim w Anglii i Walii przeniesiona jest ona na niedzielę a tutaj jest to zwykły dzień roboczy, to kościół podczas wieczornej mszy świętej pęka w szwach. Następnie Parafianie podążają w procesji za Panem Jezusem w Najświętszym Sakramencie do czterech ołtarzy przygotowanych na terenie parafii przez różne grupy i organizacje. Dziewczynki sypią kwiatki, wszyscy włączają się w śpiew pieśni eucharystycznych i przez chwilę można poczuć się jak w Polsce.
Głównym wydarzeniem religijnym i patriotycznym każdego lata jest uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, przy okazji której obchodzi się również Święto Żołnierza. Choć pozostało z nami już bardzo niewielu kombatantów z czasów II wojny światowej, msza święta w intencji Ojczyzny sprawowana w asyście sztandarów i zachowuje wzruszający i podniosły charakter.
Jesień przynosi kolejne wydarzenia, które łączą charakter religijny i patriotyczny. Pierwsze to Warsaw Air Bridge Memorial, czyli wspomnienie mostu lotniczego, utworzonego przez aliantów w celu zaopatrzenia Powstania Warszawskiego. Uroczystość odbywa się przy pomniku Air Bridge na cmentarzu lotników, czyli specjalnej kwaterze cmentarza przy London Road w Newark on Trent. Wzruszające obchody rokrocznie gromadzą wysokich przedstawicieli sił lotniczych szeregu państw alianckich, przedstawicieli dyplomacji polskiej, poczty sztandarowe organizacji kombatanckich, przedstawicieli władz cywilnych, harcerzy oraz znaczną grupę młodych brytyjskich kadetów. Program obejmuje modlitwę ekumeniczną prowadzoną wspólnie przez księdza proboszcza oraz miejscowego duchownego anglikańskiego, śpiew hymnu brytyjskiego i polskiego przy akompaniamencie miejskiej orkiestry i składanie wieńców przy pomniku. Jeśli kapryśna angielska pogoda na to pozwala, tuż nad głowami zgromadzonych przelatuje myśliwiec z czasów II wojny światowej.
Wspominając o tej uroczystości trzeba też wspomnieć, że w Newark spoczywa 353 lotników polskich i jest to największy polski cmentarz lotniczy na świecie. To tutaj pochowano po tragedii gibraltarskiej prezydenta Rzeczypospolitej Gen. Władysława Sikorskiego. Cmentarz pozostaje pod duchową opieką Parafii w Nottingham, która obejmowała posługę kapłańską przy ekshumacji generała. To tutaj spoczęli trzej prezydenci Rzeczypospolitej Polskiej na emigracji: Władysław Raczkiewicz, August Zaleski i Stanisław Ostrowski.
Drugie wydarzenie jesienne to Zaduszki, które przyjęło się obchodzić w dwie kolejne niedziele na przełomie października i listopada. W pierwszą z nich gromadzimy się ponownie na cmentarzu w Newark, tym razem wspominając wszystkie ofiary wojny: pochowane w Newark i na innych cmentarzach świata i te, którym nie był dany żaden pochówek. Nieformalną tradycją jest również to, że po obu uroczystościach na cmentarzu w Newark urząd miasta zaprasza wszystkich uczestników wspomnienia na herbatkę do sali głównej ratusza miejskiego. Jest to bardzo sympatyczny gest gospodarzy i okazja dla najmłodszego pokolenia do rozmowy z bohaterami historii narodu. Tydzień po Zaduszkach w Newark gromadzimy się na cmentarzu miejskim w Wilford Hill i w procesji pod przewodnictwem naszego kapłana modlimy się za bliskich zmarłych na różnych końcach świata i dusze wszystkich innych zmarłych.
Współpraca z władzami kościelnymi i świeckimi
Nasza wspólnota od lat współpracuje blisko z miejscowymi władzami kościelnymi. Spotkania dekanalne odbywają się od czasu do czasu w naszej parafii, a biskup diecezji Nottingham Patrick Joseph McKinney odwiedził naszą świątynię krótko po objęciu urzędu w 2015 r. Ponadto nasza Parafia wzięła udział w reprezentacji diecezji Nottingham na spotkaniu z Ojcem Świętym Benedyktem XVI w Hyde Park w Londynie w 2010 r.
Możemy pochwalić się bliską współpracą z Konsulatem Generalnym RP w Manchester. Jej pierwszy owoc to dyżury konsularne, które organizowane są w naszym ośrodku w miarę możliwości Konsulatu i pozwalają rodakom załatwić stosowne formalności bez potrzeby całodniowej wyprawy do Manchester. Drugi owoc tej współpracy to możliwość głosowania w Nottingham we wszystkich wyborach prezydenckich, parlamentarnych i do parlamentu europejskiego od 2009 r. Powoływane przez konsula generalnego obwodowe komisje wyborcze mają siedzibę w Orchard House.